Yuva Derneği, Avrupa Birliği tarafından desteklenen Çevre Okuryazarlığı İletişim Ağı Projesi kapsamında, 15 Eylül 2023’te İstanbul’da çevresel sürdürülebilirlik eğitimi konusunda önemli bir konferansa ev sahipliği yaptı.
“Dünyada ve Türkiye’de Çevresel Sürdürülebilirlik Eğitimi: Örgün ve Yaygın Eğitim İçin Çözüm Arayışları” başlıklı konferans, Dedeman İstanbul Hotel’de gerçekleştirildi.
Çevresel Sürdürülebilirlik Eğitimi, gezegenimizi tehdit eden önemli ekolojik sorunlarla mücadelede hayati bir rol oynamaktadır. İklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı ve çevresel bozulma gibi sorunlara karşı bilinçli ve bilgili bir toplumun oluşturulması, bu zorlukları aşmak için kritik bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, konferans, çevresel sürdürülebilirlik eğitiminin Türkiye’de daha ileri taşınması için bir platform sundu.
Konferansa konuşmacı olarak katılan isimler arasında Avrupa Komisyonu İklim için Eğitim Koalisyonu üyesi Tremeur Denigot, Yuva Derneği Direktörü Erdem Vardar, Eğitim Reformu Girişimi, Eğitim Gözlemevi Koordinatörü Burcu Meltem Arık ve Birleşmiş Milletler SDSN Türkiye Ağı koordinatörü Bahar Özay yer aldı.
Tremeur Denigot, konuyla ilgili olarak “Sürdürülebilirliğin eğitime dahil edilmesi, ortak zorluklarla karşı karşıya olan tüm eğitim sistemleri için temel bir eğitim gündemidir. Nihai olarak eğitimde dönüşümü teşvik etmek için işbirliğine her zamankinden daha fazla ihtiyaç vardır” şeklinde konuştu.
Burcu Meltem Arık ise konferansta yaptığı konuşmada “Eğitim sisteminin mevcut krizlere dayanıklı, krizlerin etkilerini azaltıcı ve hafifletici, aynı zamanda ileride oluşabilecek krizleri önleyici hâle gelmesi artık kaçınılmaz. Sadece krizlere tepki vermek de yetmez. Eğitimin onarıcı rolünü de düşünmek önemli. Krizlere hazırlanmaktan öte “başka bir dünya tahayyülü” kurma, “başka bir dünya hikâyesi” oluşturma zamanındayız. Buradaki “başka bir dünya”, gezegenin yaşam ilkeleriyle uyumlu, insanın birbirinden, diğer canlılardan, hatta cansız varlıklardan ayrı görülmediği, herhangi bir monokültürün dayatılmadığı, diğer bir deyişle farklılıkların ötekileştirilmediği, birbirimizi ve yeryüzünü tüm öğeleriyle ve çeşitliliği kucaklayarak gözettiğimiz, sürdürülebilir bir dünya” dedi.
Erdem Vardar “Küresel Okuryazarlık Ağı ismindeki Küresel, Küresel Yurttaşlık Eğitimi kavramından geliyor. Ancak burada küresel derken evrensel daha doğrusu tek bir evrene ait örneğin sadece Batılı olandan söz etmiyoruz. Ya da sadece sürdürülebilir kalkınmadan değil gezegen ve doğayla içiçe bir Yeryüzü Yurttaşlığından söz ediyoruz. Toplumsal dayanışma ve doğa haklarını birarada ele alan bütüncül bir yaklaşımdan söz ediyoruz” dedi.
Konferans, Çevre Okuryazarlığı İletişim Ağı Projesi kapsamında kurulan Küresel Okuryazarlık Ağına üye Türkiye’den ve Avrupa’dan STK ve yerel yönetim temsilcileri ile diğer STK ve yerel yönetim temsilcileri ve eğitimcilerin katılımıyla gerçekleşti. Ayrıca, KOZA üyeleri tarafından hazırlanan Çevresel Sürdürülebilirlik Eğitimi Savunuculuk ve Politika Belgesi tanıtımı da konferans sırasında yapıldı.
Bu bağlamda, Türkiye’deki ulusal düzeydeki politika yapıcıları ve yerel yönetimlere yönelik çevresel sürdürülebilirlik eğitimi çerçevelerini desteklemeyi amaçlayan bu savunuculuk ve politika belgesi, çevresel sürdürülebilirlik eğitimini önceliklendirmeyi teşvik ediyor.
Savunuculuk ve politika belgesinde yer alan bazı öneriler şu şekilde ifade ediliyor:
Ulusal ve Yerel Düzeyde Karar Alıcıların Uygulayabileceği Temel Öneriler
- Çevresel Sürdürülebilirlik Eğitimi (ÇSE) küresel yurttaşlık ve doğa merkezli yaklaşımlarla şekillendirilmeli, toplumsal cinsiyet eşitliğini ve ayrımcılık karşıtlığını vurgulamalıdır. Öğrenenlerde eko-kaygı yaratmak yerine, onları çevresel zorlukları çözmek için motivasyon ve becerilerle donatmalıdır.
- ÇSE’yi destekleyen sürdürülebilir öğrenme ortamlarının oluşturulması için tüm kurum yaklaşımı benimsenmelidir. Bu amaçla çerçeve sunan politikalar ve yönergeler geliştirilmeli, finansman sağlanmalıdır.
- ÇSE ile ilgili tüm süreçlerde gençler, temel katkıda bulunan ve aktif rol oynayan bireyler olarak kabul edilmelidir.
- ÇSE ile ilgili hayat boyu öğrenme politikaları, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından oluşturulan ilgili çerçevelere uygun olarak geliştirilmelidir.
Ulusal Düzeyde Karar Alıcılara Yönelik Ek Öneriler
- ÇSE okul öncesi dönemden başlayarak hayat boyu sürmeli ve örgün eğitimin tüm seviyelerinde, yaygın eğitimde ve serbest öğrenmede yer almalıdır.
- Eğitimcilere, ÇSE’nde bilgi ve becerilerini artırmaları için çeşitli eğitim ve mesleki gelişim fırsatları sunulmalıdır.
- ÇSE’nin etkili bir şekilde yaygınlaştırılması ve yaşam boyu öğrenme sürecinin desteklenmesi için örgün eğitim, yaygın eğitim ve serbest öğrenme sağlayıcıları arasındaki işbirliği güçlendirilmelidir.
- Çok paydaşlı çalışma grupları ve kalıcı komiteler gibi yollarla, ÇSE ile ilgili hayat boyu öğrenme politikaların ve stratejilerinin geliştirilmesi sürecine ilgili sivil toplum örgütleri, akademisyenler, yerel yönetimler, sendikalar, medya, özel sektör de dahil olmak üzere yaygın eğitim ve serbest öğrenme sağlayıcılarının katılımları genişletilmeli ve var olan stratejiler onlarla işbirliği içinde yenilenmelidir.
Yerel Yönetimlere Yönelik Ek Öneriler
- ÇSE önceliklendirilmeli ve stratejik planlamada yer almalıdır.
- Sivil toplum ve özel sektör ile işbirliği kurulmalıdır.
- Kamu binaları dönüştürülmeli ve sürdürülebilir uygulamalar benimsenmelidir.
- Belediye personeline yönelik ÇSE’ye öncelik verilmelidir.
Küresel Okuryazarlık Ağı Hakkında
Küresel Okuryazarlık Ağı olarak, çevresel sorumluluk bilincini artırmayı ve sürdürülebilir bir gezegen için çalışmayı taahhüt ediyoruz. Kamu kurumları, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliği, çevresel sürdürülebilirlik eğitim politikalarının daha etkili ve kapsayıcı hale gelmesine katkı sağlayacaktır. Bu nedenle, Türkiye’de çevresel sürdürülebilirlik eğitiminin geliştirilmesinde sivil toplum kuruluşlarının temel bir paydaş olarak kabul edilmesinin önemini vurguluyoruz.
