Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD), Türkiye’de cinsiyet eşitliğinin etkin ve sistematik izlemesini yapmak amacıyla kurulan bağımsız bir örgüttür. 2011 yılında kurulan CEİD, toplumsal cinsiyet eşitliği alanındaki durumu hak temelli izleme yoluyla değerlendirmek ve hak temelli izleme yaklaşımının yaygınlaştırılmasını sağlamak için çalışmalarını sürdürmektedir.
Bu kapsamda yürüttüğü ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Türkiye’de Katılımcı Demokrasinin Güçlendirilmesi: Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin İzlenmesi Projesi”nin birinci ve ikinci fazında 15 tematik alanda toplumsal cinsiyet eşitliğini izlemiş ve bu alandaki iyi uygulamaları ya da eşitsizlikleri verilerle ortaya koymuştur. Ayrıca UN Women ile ortak yürüttüğü Çocuk ve Erkek Yaşta Zorla Evliliklerin Önlenmesi Projesi’nde sorunu çeşitli yönleriyle ele almıştır.
VERİLER BİZE NE SÖYLÜYOR?
- HERKES İÇİN İNSANA YARAŞIR İŞ
➡️ Kadınların %66’sı işgücüne dahil değildir. Bunların %56’sı ev işleriyle meşgul olduğu için işgücü dışındadır. (2019)
➡️ İstihdam oranları kadınlarda %29 iken erkeklerde bu oran %63’tür. (2019)
➡️ 20-24 yaş arasındaki her 100 erkekten 23’ü ve her 100 kadından 47’si ne eğitimde ne istihdamdadır. (2019)
➡️ Kadınlarda işsizlik oranı %16,5 iken erkeklerde bu oran %12,4’tür. 15-24 yaş arasında ise kadınların işsizlik oranı %31, erkeklerin %22,5’dir. (2019)
➡️ İŞKUR’a kayıtlı her 100 kadından 25’i, her 100 erkekten ise 52’si işe yerleştirilmiştir. (2019)
➡️ İstihdamda olan kadınların yıllık ortalama iş geliri 28 bin TL iken erkeklerde bu tutar 37 bin TL’dir. (2019)
- HERKESE EŞİT EĞİTİM HAKKI
➡️ Türkiye’de 15 yaş üstü kadınların %6’sı, erkeklerin de %1’i okuma-yazma bilmemektedir. Okur-yazar olmayanların %14’ü erkek, %86’sı kadındır. (2019)
➡️ Bilgisayar kullanım oranı kadınlarda %51 iken erkeklerde %69’dur.(2018)
➡️ İnternet kullanım oranı kadınlarda %73 iken erkeklerde %85’tir.(2018)
➡️ Türkiye’de öğretmenlerin %56’sı, okul müdürlerinin ise %7’si kadındır. (2018)
- KARAR MEKANİZMALARINA EŞİT KATILIM
➡️ Parlamentoya seçilen 600 milletvekilinin sadece 104’ü kadındır. Buna göre, her 6 milletvekilinden sadece 1’i kadındır. (2018)
➡️ 1389 belediye başkanından sadece 41’i kadındır. Buna göre, 100 belediye başkanından sadece 3’ü kadındır. (2019)
➡️ 20.745 belediye meclis üyesinden 2284’ü kadındır. Buna göre, her 10 belediye meclis üyesinden 1’i kadındır. (2019)
➡️ Kamu kurumlarında çalışanların %39’u kadınken, üst düzey yönetici pozisyonlarda yer alanların sadece %11’i kadındır. (2019)
- İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’Nİ UYGULA
➡️ Türkiye’de her 100 kadından 36’sı eşlerinden ya da birlikte oldukları kişilerden fiziksel şiddet görmektedir. (2014)
➡️ Her 100 kadından 12’si cinsel şiddete maruz kalmaktadır. (2014)
➡️ Her 100 kadından 44’ü duygusal şiddete uğramaktadır. (2014)
➡️ Gebelik döneminde fiziksel şiddet %8’dir. (2014)
➡️ Fiziksel ve/veya cinsel şiddet yaygınlığı %38’dir. (2014)
➡️ Şiddet nedeniyle kurumlara başvuran kadın oranı ise %11’dir. (2014)
➡️ Türkiye’deki sığınmaevi sayısı 146’dır. Bu sığınmaevlerinin 32’si yerel yönetimlere bağlıdır. (2020)
➡️ 2020 yılında İçişleri Bakanlığı verilerine göre 266, Bianet verilerine göre 284, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu verilerine göre ise 300 kadın erkekler tarafından öldürülmüştür. (2020)
- EŞİT KENT HAKKI
➡️ Yaşanılan çevrede gece kendini güvende hissetme durumu kadınlarda %50 iken erkeklerde %74’tür. (2020)
➡️ Belediyenin engellilere yönelik hizmetinden memnuniyet oranı kadınlarda %45 iken erkeklerde %47’dir. (2020)
➡️ Belediyenin hasta ve yoksullara yardım hizmetinden memnuniyet oranı kadınlarda %48 iken erkeklerde %49’dur. (2020)
➡️ Türkiye’deki 1389 il ve ilçe belediyesinden sadece 26’sında eşitlik birimi vardır. (2020)
- ÇOCUK YAŞTA, ERKEN VE ZORLA EVLENDİRMELERE SON!
➡️ 20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların oranı %15’tir. (2018)
➡️ 20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların %46’sının evlilik kararları aileleri tarafından alınmıştır. (2018)
➡️ 20-24 grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların evliliklerinde akraba evliliği oranı %37’dir. (2018)
➡️ 20-24 grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların evliliklerinde başlık parası verilme oranı %38’dir. (2018)
➡️ 20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların büyük bir bölümünün (%76) gebe kalınacak döneme ilişkin bilgisi yoktur. (2018)
➡️ Türkiye’de 15-19 yaş arası adölesan annelik oranı %3,5’tir. (2018)
- EŞİTLİK HERKES İÇİN
➡️ Kadınlar günün ortalama 4.5 saatini hanehalkı ve aile bakımı işlerine ayırırken erkeklerde bu süre yaklaşık 1 saattir. (2014-2015)
➡️ Hanede yemek yapmaktan sorumlu olduğunu belirten kadınların oranı %91 iken, erkeklerde bu oran %9’dur. (2016)
➡️ Evin küçük bakım onarım ve tamirinden sorumlu olduğunu belirten erkeklerin oranı %89 iken kadınlarda bu oran %11’dir. (2016)
➡️ Evin günlük temizliğinden sorumlu olduğunu belirten kadınların oranı %91 iken, erkeklerde bu oran %9’dur. (2016)
➡️ Evin yiyecek içecek alışverişinden sorumlu olduğunu belirten kadınların oranı %55 iken, erkeklerde bu oran %45’tir. (2016)
- HAYATIN HER ALANINDA EŞİTLİK
Medya:
➡️ Yazılı medyada çalışanların %40’ı kadınken, genel yayın yönetmenlerinin sadece %28’i kadındır. (2019)
Spor:
➡️ 63 spor federasyonuna bağlı lisanslı sporcuların %31’i kadınken %69’u erkektir. (2020)
➡️ 65 federasyon başkanının sadece 3’ü kadındır. Yönetim kurullarında kadınların oranı %4’tür. (2020)
Bilim:
➡️ OECD ve AB ülkelerinde Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik disiplinlerinde eğitim almış kadın öğrenci oranı %24 iken Türkiye’de bu oran %37’dir. (2018)
➡️ Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik alanlarındaki ücret eşitsizliği Türkiye’de %3’tür. Türkiye, bu oranla %15 olan ortalamanın oldukça altındadır. (2018)
➡️ Teknoloji alanında çalışan kadınların oranı Türkiye’de %10 iken, OECD ve AB ülkeleri de bu oran %17,5’tir. (2018)
➡️ Araştırmacı Ar-Ge alanında insan kaynağının %36’sı kadın iken %64’ü erkektir. (2019)
