Dünya’nın son yıllarda iklim ve jeostratejik nedenlerle üzerinde çok konuşulan Antarktika bir barış kıtası, bilim insanları için bulunmaz bir bilimsel araştırma cenneti ve yaşayan bir yeryüzü laboratuvarı olma özelliğini taşıyor. Antarktika yeryüzünün en sakin, en soğuk, en izole ve uzak bölgesi aynı zamanda… Kıtanın % 97.6’sı buzla kaplı olup kalan % 2.4’ü ise buzsuz kara kısmını oluşturuyor. Antarktika herhangi bir kara parçası olmayıp yaklaşık 14 milyon km2 ve Türkiye ile mukayese edildiğinde ülkemizin 17 kat büyüklüğünde bir kara parçası.
Şimdilik dünyada savaş yapılmayan, kimseye ait olmayan (res nullius) veya herkese ait ola (res communis) bir kıta ve Arjantin’de kurulu küçük bir sekretarya tarafından yönetiliyor. Kıtanın Mottosu ise barış ve bilim.
Türkiye, 2016 yılında 13 kişilik araştırma ekibiyle 29 Mart 2016 tarihinde ilk kez Antarktika da sefer gerçekleştirmiş ve bu sefer, lojistik nedenlerle Ukrayna Kutup Araştırmalar merkeziyle ortak yapılmıştır. Bu sefer sonucunda 4 SCI’li makale yayınlamış ayrıca yeni bir tür keşfedilmiş ve Kambur Balinaları Kataloğu’na katkıda bulunulmuştur. 2017 yılında ise TÜDAV desteğiyle yeni örneklemeler yapmak için bir uzman desteklenmiş ve kıtaya gönderilmiştir. Yine başta çoğu İTÜ’den olmak üzere başka bir araştırma grubu da kıtayı ziyaret etmiştir. Ancak bu seferin sonucunda şimdiye dek SCI’li herhangi makale yayınlanmıştır. Antarktika’da temel hedef özgün makale yazarak danışman ülke olmalıdır. Bir başka deyimle, saygın dergilerde yayınlanmayan özgün makalelerin danışman ülke olmamıza hiç bir faydası yoktur.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, Antarktika projesini ilk günden itibaren desteklemiş, bu konudaki çalışmalara öncülük etmiştir. TÜDAV, Türk bilim insanlarının Beyaz Kıtada çok önemli bilimsel katkılar sağlayacağına inanmaktadır ve bundan sonraki seferleri de destekleyecektir. Bununla birlikte yapılan seferlerden elde edilen verilerin mutlaka SCI’lı dergilerde yayınlanması gerekmektedir. TÜDAV her iki kutbu da incelemek üzere “Kutup Araştırmaları” adıyla bir Enstitü’nün kurulmasını da önermektedir. Böylece kadro ve bütçe için uzun dönemli planlama yapılması mümkün olabilecektir.
