Türkiye’de cinsel şiddetten hayatta kalanlara sunulan hizmetlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi ile oluşturulan ve Etkiniz AB desteği ile hazırlanan rapor, hayatta kalanların destek sistemlerine erişimlerinde yaşadıkları deneyimler ve hayatta kalanların adli sistem içerisinde haklarına ulaşmaları için yönlendirildikleri kurumlardan edinilen bilgileri içeriyor.
İzleme çalışması kapsamında, ulusal ve uluslararası mevzuat ile cinsel şiddetten hayatta kalanların haklarını korumakla yükümlü olan 11 devlet kurumuna bilgi edinme başvurusu yapıldı. Başvuru yapılan kurumlardan yalnızca 5’i soruların bir kısmına cevap verdi. Sorulan sorulara verilen cevaplarda destek sistemi mekanizmalarının yetersizliği, sığınakların yetersizliği ve Tecavüz Kriz Merkezleri’nin olmayışı ortaya konuldu.
- Türkiye’de 2020 yılı nüfus oranlarına göre 312 adet konuya özel, cinsel şiddetle mücadele eden merkez olmalıyken feminist hareket tarafından, uzun yıllardır yapılan kampanyalar ve savunuculuk çalışmalarına rağmen bu merkezler hala açılmamıştır.
- Türkiye’de bakanlık bünyesinde bulunan sığınak sayısı 112 iken, yine 2020 nüfus oranına göre bu sığınakların sayısı 5314 adet olmalıdır. Yalnızca İstanbul’da olması gereken sığınak sayısı ise 771 adettir.
Hayatta Kalanlar Devletin Sunduğu Desteklere Erişemiyor
Cinsel şiddetten hayatta kalanlarla yapılan görüşmelerde; hayatta kalanların destek sistemine erişimlerinin çoğunun STK’ların verdiği hizmetler yoluyla olduğu anlaşıldı. Kurumsal destek hizmeti yükümlülüğü olan kurumlarda uluslararası standartlara uygunluk ile ilgili çalışmaların nasıl gerçekleştirildiği ile ilgili bilgi paylaşılmadığı ve mevzuatlarda belirlenen uygulamalarda aksaklıklar söz konusu olduğu görüldü. CŞMD Medya ve Savunuculuk Koordinatörü Şehlem Kaçar ise hazırladıkları raporla ilgili ise şöyle dedi: “Danışanımızın deneyiminden yola çıkarak hazırladığımız raporumuzda destek hizmetlerine erişimin olmaması ve devlet görevlilerinin mağdur suçlayıcı yaklaşımları hayatta kalanlar yalnızlaştırılıyor. Bu sorunların giderilmesi için özel çalışan merkezler açılmalı ve haklara erişim acilen sağlanmalıdır.” Dernek Avukatı Burcu Uçuran ise hayatta kalan odaklı bir sosyal hizmet modelleri ve Tecavüz Kriz Merkezleri’nin öneminden bahsederek, bu merkezlerin ivedilikle açılması gerektiğini dile getirdi: “Bu merkezlere başvuran her kişi, kendi ile ilgili bir delil toplanmasına yardımcı olan bir sisteme girmekte ancak adli sürecin başlamasına dair karar hayatta kalanda kalmakta. Cinsel saldırı olaylarında en zorlanılan durum, delil yetersizliği ya da delillerin kaybolması. Bu delillerin kaybolmaması için bir yerde saklanması fikri, hayatta kalanı güçlendirir.”
İzleme çalışması kapsamında Avrupa Komisyonu’nun 2008 yılında yayınladığı “Kadına Yönelik Şiddetle, Mücadele Etmek: Destek Hizmetlerinin Minimum Standartları” kitabı Türkçeye çevirildi. Destek Hizmetleri konusunda yol gösterici, ana bir kaynak olan kitap, aralarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul ŞÖNİM’in de bulunduğu 50 kadın ve LGBTİ+ örgütü ve resmi kuruma gönderildi.
Raporun ortaya koyduğu verilere infografik video ve tasarımdan ulaşabilirsiniz, raporu ve çeviri kaynağı web sitemizden edinebilirsiniz:
Cinsel Şiddetten Hayatta Kalanların Deneyimleriyle Destek Hizmetlerinin İnsan Hakları Uyumluluğu Raporu’na ulaşmak için tıklayınız.
Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Etmek: Destek Hizmetlerinin Minimum Standartları’na ulaşmak için tıklayınız.
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü’ne birkaç gün kala; şiddetle mücadele etmek için atılması gereken birçok adım olduğu halde İstanbul Sözleşmesi’nden bir geceyarısı kararnamesiyle hukuksuz olarak çıkılmasının altını çizen CŞMD; herkesi destek hizmetleri için mücadele etmeye çağırdı.
