Türkiye’de kadınların seçme seçilme hakkını kazandığı 1934 yılından bu yana yapılan genel seçimlerde kadın erkek milletvekili dağılımını inceleyen Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), meclise giren kadın milletvekili oranının ortalama %5,25 olduğunu açıkladı. KA.DER’in incelemesi, Türkiye’nin 20 şehrinin ise Cumhuriyet tarihi boyunca bir tane bile kadın milletvekili çıkarmadığını ortaya koydu. Yıllardır kadınların her alanda eşit temsili için mücadele ederken böyle bir sonucun kabul edilemez olduğunu belirten KA.DER, bir sonraki seçimlerde eşit dağılımın gerçekleşmesi için tüm partileri şimdiden samimi ve planlı bir şekilde çalışmaya çağırdı.
Türkiye’de kadınların seçme seçilme hakkını kazandığı 1934’ten bu yana 23 genel seçim yapıldı. Bu seçimlerde meclise giren 11.385 milletvekilinin sadece 598‘i kadındı. Yani kadın yurttaşları seçme seçilme hakkını pek çok batılı ülkeden önce kazandığı için övünen Türkiye’nin, o tarihten başlayarak tam 85 yıldır kadınlara uygun gördüğü seçilme oranı %5,25’te kaldı.
1997 yılından bu yana eşit temsil için çalışan KA.DER ve tüm kadın hareketinin, evde, işte, okulda, iş dünyasında ve siyasette, kısaca toplumun her alanında kadınların da eşit bir şekilde yer alması mücadelesine rağmen, meclise giren kadın milletvekili oranı bugüne kadar en fazla %17,8 olabildi.
Rakamların ortaya koyduğu gerçekler, bununla da sınırlı değil. Türkiye, Cumhuriyet tarihi boyunca bir tane bile kadın milletvekili çıkarmamış tam 20 şehre sahip. O şehirler alfabetik sıraya göre şöyle: Adıyaman, Ardahan, Artvin, Bayburt, Burdur, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Karaman, Kilis, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Sinop ve Yozgat.
Yaptığı incelemeyle bu kara tabloyu gözler önüne seren KA.DER’e göre, henüz bir yıl önce yapılan son genel seçimler ve 23 Haziran’da tamamlanan yerel seçimlerde de partiler, kadın örgütlerinin yıllardır mücadelesini verdiği eşit temsil hakkı konusunda sınıfta kaldılar. Kadınların talepleri bir yana, kendi verdikleri sözleri de tutmadılar, parti programları, tüzükleri ve seçim beyannamelerinde yazdıklarını hayata geçirmediler. Şu an TBMM’deki 589 milletvekilinin sadece 102’si kadın (%17.32). Son yerel seçimlerde ise 8.257 belediye başkan adayının sadece 652’si, yani %7,89’u kadın adaylardan oluştu. Seçimler sonrası, 1.389 belediye başkanlığı koltuğundan ancak 43’üne kadınlar oturabildi. Bu yerel seçimlerin kadınlar açısından tek başarısı, halen oranı çok düşük olmasına rağmen 674 olan kadın muhtar sayısının %58,9 artarak 1.071’e yükselmesiydi. O da KA.DER’in çabalarıyla gerçekleşti.
KA.DER Genel Başkanı Nuray Karaoğlu, bu rakamlar gölgesinde tüm partilere sesleniyor, aldıkları oyun yarısını kadınların verdiğini bir kez daha hatırlatıyor ve şöyle diyor:
“Bir sonraki seçimlerde benzer bir manzarayla karşılaşmak istemiyoruz. Bu yüzden tüm partileri, daha fazla vakit kaybetmeden, şu andan itibaren kadınların seçimle ya da atamayla gelinen tüm karar alma mekanizmalarında eşit temsili için gerekli adımları atmaya davet ediyoruz. KA.DER olarak bunun takipçisi olacağımız gibi, gerekli desteği vermek için de hazırız.”
KA.DER, kadınların ve erkeklerin her alanda eşit olarak temsil edilmelerini savunan bir kadın örgütüdür. Toplumu ve bireyleri ilgilendiren kararların alındığı, seçim ve atama ile oluşan tüm karar organlarında kadın erkek eşitliğini demokrasinin bir gereği olarak kabul eder. Türkiye’de kadınlar, farklı sosyal alanlarda varlıklarını kanıtladıkları halde üst düzey yönetimlerde, özellikle de siyasette, eşit temsilden hala çok uzak bir konumdadırlar. Bu eşitsizliği gidermek, tüm yurttaşların kararlara katılımını sağlamak, kadın deneyimi ve çözüm üretme yeteneğini sosyal alanlara kazandırmak amacıyla Mart 1997’de kurulan KA.DER, seçimle ve atamayla gelinen tüm karar organlarındaki kadın temsil oranlarını yükseltmek için çalışır. KA.DER, 22 yıllık deneyim ve birikimiyle Türkiye genelinde çalışmalarını yürütmektedir.