Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı, PASAJ 2.0 Forumu, 16–18 Haziran 2025 tarihlerinde Eskişehir’de gerçekleşti. İnsan haklarına bugünün ve geleceğin sorularıyla yeniden bakmak üzere düzenlenen forum, 150’nin üzerinde katılımcıya düşünme, hissetme, tartışma ve birlikte üretme imkanı sundu.
Sivil Düşün PASAJ 2.0 forumu, insan haklarına yeniden bakmanın ve bu hakları çağın değişen ihtiyaçlarıyla birlikte düşünmenin yollarını aramak üzere düzenlendi. Çalışırken, oyun oynarken, okula giderken, çocukları büyütürken, şehirleri kurarken, yatırım yaparken, sağlığımıza özen gösterirken ya da teknolojiyi kullanırken, yaşamı nasıl düzenlediğimizi sorgulayan forum; adalet, adil bölüşüm, eşitlik, güvenlik, ifade özgürlüğü gibi temel hakların bu dönüşüm sürecinde nasıl mümkün kılınabileceğine dair sorunları yeniden düşünme, soruları yeniden tarif etmeyi amaçladı.
PASAJ 2.0, insan hakları yeni dünyanın krizli koşullarında nasıl bir yol yürüyecek? sorusuyla yola çıkan ilk PASAJ forumunun devamı olarak kurgulandı. Haklar yararına kafa yoran, üreten ve çalışan 150’nin üzerinde katılımcıya yalnızca güvenli değil, aynı zamanda yaratıcı bir deneyim alanı sundu.
Forumun ilk oturumu, Sivil Düşün’ün geçtiğimiz yıl düzenlediği ilk PASAJ Forumu sonrasında yayımladığı insan hakları bu pasajı nasıl yürür: sivil düşün makale koleksiyonu kitabıyla başladı. Kitabın dört yazarıyla gerçekleştirilen bu buluşmada, seyre devam etmeden önce yolculuğun nereden başladığı yeniden hatırlatıldı.
Katılımcılar, forum boyunca üç ana rota üzerinden ilerledi. Seyir boyunca üç rota da aynı yerden başladı, üçü de aynı duraklardan geçti, üçü de aynı yere vardı bir fark vardı, sordukları sorular. Bu farklılık, odaklandıkları konulara da yansıdı. Açık kaynaklı üretimden kentsel dayanışma ağlarına, dijital dönüşümden ekolojik farkındalığa uzanan bir rotada teknolojiyle, mekânla ve kültürel hafızayla yeni ilişkiler kuruldu. Bir başka rotada, mekanın toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisi, merkeziyetsiz yapıların özgürleştirici potansiyeli, bireysel yaratıcılık ve toplumsal hafızaya dair bir seyre açıldı; katılımcılar duyular aracılığıyla ortak üretim alanlarını keşfetti, kentten örgütlenme biçimlerine uzanan yeni bakış açıları kazandı. Üçüncü rotada ise etik üretim, kültüre erişim, bakım ilişkileri, kamusal alanlar ve tasarım odaklı düşünme üzerinden ilerleyen katılımcılar, adil ve kapsayıcı pratiklerin izini sürdü; toplumsal değişim için yeni araç ve yaklaşımlarla tanıştı.
Karşılaşma oturumlarında, yaşayan kitaplarla buluşuldu ve katılımcılar her bir kendi alanında uzman kişilerin hikayelerine tanıklık ederek farklı bakış açıları geliştirdi. Duyu atölyeleri aracılığıyla soruları görerek, işiterek, dokunarak ya da hissederek yeniden kurmayı hedefledi. Zihin atölyelerinde ise katılımcılar, düşünme biçimlerini sorgulayarak, çözümleri başka türlü görmeyi deneyimledi.
PASAJ 2.0 forumu hakkında ayrıntılı bilgi için için tıklayınız.
Sabancı Vakfı, Fark Yaratanlar Programı Kapsamında Türkiye’nin Fark Yaratanları’nı Arıyor!
