COVID-19 pandemisi, tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’deki 18-30 yaş arasındaki yaklaşık 13 milyon genci de birçok açıdan olumsuz etkiledi, özellikle istihdam ve eğitim alanında zorunlu değişimlere neden oldu. Y-PEER Türkiye’nin, UNFPA Türkiye desteği ile yürüttüğü “COVID- 19 Pandemisi Sürecinde Gençlerin İyilik Hali Araştırması” bu değişimi gençlerin deneyimleri üzerinden istatistikler ile ortaya koydu.
- Araştırmaya katılan gençlerden %71’i aile üyelerinin ve arkadaşlarının sağlığıyla ilgili olarak endişeli olduğunu, %53’ü de okula ya da işe gitmemenin kendilerine iyi gelmediği ve mutlu hissetmediklerini ifade etti.
- Pandemi sürecinde, araştırmaya katılan gençlerin %27’si işini kaybederken, çalışan gençlerin %20’si de pandemi sürecinde zorunlu izne çıkarıldı. İş arayan gençlerin %75’i ise iş bulamadı.
- Araştırmaya katılan yüksek öğretimdeki gençlerin %52’si uzaktan eğitim ile yeterince öğrenemedeğini, %29’u yeterli teknik donanımı olmasına karşın motivasyon düşüklüğü nedeniyle, %15’i ise verimli bulmadığı için derslerini takip edemediğini belirtti.
- Araştırmaya göre pandemi döneminde gençlerin maruz kaldığı sanal şiddet de flört şiddeti de yükseldi. Öte yandan, araştırmaya katılan gençlerin yüzde 85’i bir sağlık kurumuna gitmekten çekindikleri için cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine erişimlerinin kısıtlandığını belirtti.
Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği’nin (Y-PEER Türkiye), Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye’nin desteği ile yürüttüğü “COVID-19 Pandemisi Sürecinde Gençlerin İyilik Hali Araştırması” yayımlandı. Pandemi sürecinde, gençlerin genel iyilik hallerinin ve bu süreçte eğitim, istihdam, sosyal güvenlik, sivil katılım, kapsamlı cinsel sağlık eğitim ve hizmetlerine erişim konularındaki deneyimlerinin belirlenmesini hedefleyen ve 6 ay süren araştırmaya 18-30 yaş aralığında bine yakın genç katıldı.
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tülin Şener’in yönettiği araştırma kapsamında, gençlerin yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, yerleşim yeri gibi demografik değişkenler doğrultusunda pandemi öncesindeki görüş ve deneyimlerine göre karşılaştırmalar yapılarak, pandemi sürecinde yaşadıkları sorunlar ile gereksinim ve beklentilerinin saptanması hedeflendi.
Araştırmaya göre, COVID-19 pandemisi nedeniyle ortaya çıkan stres ve gelecek endişesi, gençlerin genel iyilik halini hem fiziksel hem de psikolojik olarak önemli ölçüde olumsuz etkiledi. Araştırmaya katılan gençler, aile üyelerinin ve arkadaşlarının sağlığıyla ilgili olarak endişeli olduklarını (%71), kendi sağlıklarından ise daha az endişe ettiklerini (%56) belirtti. Gençler alışverişe ve dışarı çıkmaya çekindiklerini (%74), uyku (%63) ve beslenme düzenlerinin (%47) bozulduğunu dile getirdi. Araştırma ayrıca, okula ya da işe gitmemenin gençlere iyi gelmediği (%53), arkadaşlarıyla ilişkilerinde iyi ve mutlu hissetmediklerini (%45) ve ekonomik durumlarıyla ilgili endişe yaşadıklarını (%55) gösterdi. Diğer yandan gençlerin pandemi sürecinde rahat ve sakin hissetmedikleri (%50) ve aileleri ile çok fazla vakit geçirmenin onlara iyi gelmediği (%40) görüldü.
Eğitim: Araştırmaya katılan, yüksek öğretimdeki gençlerin yarısından fazlası (%51,9) uzaktan eğitimde yeterli bilgi edinemediğini belirtti. Araştırmaya katılan yüksek öğretimdeki gençlerin %29,4’ü yeterli teknik donanımı olmasına karşın motivasyon düşüklüğü nedeniyle, %14,6’sı ise verimli bulmadığı için derslerini takip edemediğini ifade etti. Gençler, pandemi etkisinde ev ortamının verdiği rehavet, yüz yüze derslerdeki etkileşimin çevrimiçi derslerde daha az olması, internet/elektrik kesintileri, motivasyon kaybı ve öğretim üyelerinin de çevrimiçi sistem ile yaşadıkları zorlukları, derslerine düzenli devam etme-melerinin önemli nedenleri olarak sıraladı.
İstihdam: Pandemi sürecinde, araştırmaya katılan gençlerin %26,6’sı işini kaybetti. Çalışan gençlerin %19,8’i de pandemi sürecinde zorunlu izne çıkarılırken (%48,5’i ücretsiz izne çıkarıldı), %21,4’ünün de ücretli çalışma saatleri azaltıldı. İş arayan gençlerin %74,6’ü ise iş bulamadı. 18-24 yaş grubundaki gençlerin 25-30 yaş grubuna kıyasla işlerini daha fazla kaybettikleri gözlemlendi.
Şiddet: Araştırmaya katılan gençlere pandemi döneminde şiddete maruz kalıp kalmadıkları da soruldu. Buna göre, pandemi öncesinde flört şiddetine maruz kalma oranı %26,45 iken, pandemi sırasında bu oran %33,18’e yükseldi. Sanal şiddet ise %23,34’ten, %27,5’e çıktı. Pandemi döneminde artan aile içi şiddetten de en fazla kadınların ve 18-24 yaş aralığındaki gençlerin etkilendiği tespit edildi.
Cinsel sağlık ve üreme sağlığı: UNFPA Türkiye ve Y-PEER Türkiye ortaklığında yürütülen araştırma, gençlerin pandemi döneminde cinsel sağlık eğitim ve hizmetlerine erişimlerinin nasıl etkilendiğini de ortaya koydu. Gençlerin yüzde 85’i bir sağlık kurumuna gitmekten çekindikleri için cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine erişimlerinin kısıtlandığını belirtti. Araştırmaya katılan gençlerin, cinsel sağlık bilgisi ve eğitimine erişiminin de önemli oranda azaldığı gözlemlendi. Okulundan cinsel sağlık bilgisi edinebildiğini söyleyen gençlerin oranı pandemi ile birlikte %41’den %6,1’e düştü. Diğer yandan gençlerin %60,1’i pandemi sırasında cinsel sağlık bilgisi ve eğitimine erişimle ilgili zorluk yaşadıklarını belirtti.
Raporda, tüm bu sebeplerle, gençlerin ortak gereksinim ve talepleri olduğunun farkında olarak, bu doğrultuda politika üretilmesi gerekliliği vurgulandı. Raporun tamamına buradan ulaşılabilir.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Hakkında
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, her gebeliğin istenilen gebelik olduğu, her doğumun güvenli bir ortamda gerçekleştiği ve her gencin kendi potansiyelini değerlendirebildiği bir dünyaya ulaşmak için çalışıyor. Bu amaçla, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü zararlı uygulamanın sona ermesi için 50 yıldır çalışmalar yürütüyor.
Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği (Y-PEER Türkiye) Hakkında
Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği (Y-PEER Türkiye) gençlerin cinsel hakları alanında tek bir genci bile geride bırakmama hedefiyle hak temelli çalışmalar yürütmektedir. 2004’ten bu yana çalışmalarını sürdüren Y-PEER Türkiye, tüm gençlerin cinsel haklara erişebildiği bir dünya için çalışmaktadır.
